Monday, September 29, 2025

ЁЯМ╕ рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдоें рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди : рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдорд╣рдд्рд╡, рдкौрд░ाрдгिрдХ рдХрдеाрдПँ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ंрджेрд╢ ЁЯМ╕

ЁЯМ╕ рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдоें рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди : рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдорд╣рдд्рд╡, рдкौрд░ाрдгिрдХ рдХрдеाрдПँ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ंрджेрд╢ ЁЯМ╕
  - рдбॉ рд░ाрдЬेрд╢ рдмрддрд░ा 
рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХेрд╡рд▓ рджेрд╡ी рдЖрд░ाрдзрдиा рдХा рдкрд░्рд╡ рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╢рдХ्рддि рдЬाрдЧрд░рдг рдФрд░ рдиाрд░ी рд╕рдо्рдоाрди рдХा рдорд╣ाрдкрд░्рд╡ рд╣ै। рдиौ рджिрдиों рддрдХ рднрдХ्рдд рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдХी рдирд╡рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рдкूрдЬрди рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдкрд░्рд╡ рдХा рдЪрд░рдо рдмिंрджु рд╣ै – рдЕрд╖्рдЯрдоी рдФрд░ рдирд╡рдоी рдкрд░ рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди (рдХुрдоाрд░ी рдкूрдЬрди)।
рднाрд░рддीрдп рдкрд░ंрдкрд░ा рдоें рдХрди्рдпा рдХो рдЖрджि рд╢рдХ्рддि рдХा рд░ूрдк рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рд╣ै :
"рдпрдд्рд░ рдиाрд░्рдпрд╕्рддु рдкूрдЬ्рдпрди्рддे, рд░рдорди्рддे рддрдд्рд░ рджेрд╡рддाः।
рдпрдд्рд░ैрддाрд╕्рддु рди рдкूрдЬ्рдпрди्рддे, рд╕рд░्рд╡ाрд╕्рддрдд्рд░ाрдлрд▓ा рдХ्рд░िрдпा:।।"
(рдордиुрд╕्рдоृрддि)
рдЕрд░्рдеाрдд рдЬрд╣ाँ рдиाрд░ी рдХा рд╕рдо्рдоाрди рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ाँ рджेрд╡рддा рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рдЬрд╣ाँ рдЙрд╕рдХा рдЕрдиाрджрд░ рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ाँ рд╕рдм рдк्рд░рдпाрд╕ рдиिрд╖्рдлрд▓ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।
---
рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рдХा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдорд╣рдд्рд╡
рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рдХा рдоूрд▓ рдЖрдзाрд░ рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдмाрд▓िрдХाрдПँ рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдХे рд╡िрднिрди्рди рд░ूрдкों рдХा рдЬीрд╡ंрдд рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ैं। 
рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ :
рдХрди्рдпा рдХा рдкूрдЬрди рдХрд░рдиे рд╕े рд╕рдорд╕्рдд рджेрд╡ी-рджेрд╡рддाрдУं рдХा рдкूрдЬрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।
рдпрд╣ рдХेрд╡рд▓ рдзाрд░्рдоिрдХ рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдиाрд░ी рдХे рд╕рдо्рдоाрди, рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ा рдХा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ंрджेрд╢ рд╣ै।
рдпрд╣ рдкрд░ंрдкрд░ा рдпрд╣ рднी рд╕्рдорд░рдг рдХрд░ाрддी рд╣ै рдХि рдХрди्рдпा рдХो рдмोрдЭ рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдШрд░ рдХी рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдФрд░ рд╢рдХ्рддि рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоाрдирдиा рдЪाрд╣िрдП।
---
рдХрди्рдпाрдУं рдХी рдЖрдпु рдФрд░ рдЙрдирдХे рджेрд╡ी рд░ूрдк
рджेрд╡ी рднाрдЧрд╡рдд рдкुрд░ाрдг рдоें рдПрдХ рд╕े рд╕ोрд▓рд╣ рд╡рд░्рд╖ рдХी рдХрди्рдпाрдУं рдХो рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рджेрд╡ी рд░ूрдк рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै :
1 рд╡рд░्рд╖ : рд╕ंрдз्рдпा
2 рд╡рд░्рд╖ : рд╕ाрд░्рд╡рдгी
3 рд╡рд░्рд╖ : рдд्рд░िрджेрд╡ी
4 рд╡рд░्рд╖ : рдХрд▓्рдпााрдгी
5 рд╡рд░्рд╖ : рд░ोрд╣िрдгी
6 рд╡рд░्рд╖ : рдХाрд▓िрдХा
7 рд╡рд░्рд╖ : рдЪंрдбिрдХा
8 рд╡рд░्рд╖ : рд╢ांрднрд╡ी
9 рд╡рд░्рд╖ : рджुрд░्рдЧा
10 рд╡рд░्рд╖ : рд╕ुрднрдж्рд░ा
11 рд╡рд░्рд╖ : рд╕ुрдм्рд░ाрд╣्рдордгी
12 рд╡рд░्рд╖ : рдмाрд▓िрдХा
13 рд╡рд░्рд╖ : рдЕрдкрд░ाрдЬिрддा
14 рд╡рд░्рд╖ : рд░ुрдж्рд░ाрдгी
15 рд╡рд░्рд╖ : рдХुрдоाрд░ी
16 рд╡рд░्рд╖ : рдЕрдо्рдмिрдХा
---
рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рд╕े рдЬुрдб़ी рдкौрд░ाрдгिрдХ рдХрдеाрдПँ
1. рдорд╣िрд╖ाрд╕ुрд░ рд╡рдз рдХी рдХрдеा
рдЬрдм рдорд╣िрд╖ाрд╕ुрд░ рдиे рддीрдиों рд▓ोрдХों рдоें рдЙрдд्рдкाрдд рдордЪाрдпा, рддрдм рджेрд╡рддाрдУं рдХी рд╢рдХ्рддिрдпाँ рдПрдХрдд्рд░ рд╣ोрдХрд░ рдХрди्рдпा рд░ूрдкिрдгी рджुрд░्рдЧा рдк्рд░рдХрдЯ рд╣ुрдИं। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдорд╣िрд╖ाрд╕ुрд░ рдХा рд╡рдз рдХिрдпा। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдХрди्рдпा рдХो рджुрд░्рдЧा рдХा рдЬीрд╡ंрдд рдЕंрд╢ рдоाрдирдХрд░ рдкूрдЬрддे рд╣ैं।
---
2. рджुрд░्рдЧा рд╕рдк्рддрд╢рддी рдХी рдХрдеा
рджुрд░्рдЧा рд╕рдк्рддрд╢рддी рдоें рд╡рд░्рдгрди рд╣ै рдХि рджेрд╡ी рдиे рд╕्рд╡рдпं рдХрд╣ा :
"рдЕрд╣ं рд╡ै рд╡िрд╢्рд╡рдЬрдирдиी, рдиिрдд्рдпं рддृрдк्рддिрд░्рд╣ि рднाрд░рдд।
рдХрди्рдпाрд░ूрдкेрдг рдкूрдЬ्рдпा рдЕрд╣ं рд╕рд░्рд╡рджा рднрд╡ाрдо्рдпрд╣рдо्।।"
рдЕрд░्рдеाрдд рдоैं рд╣ी рд╡िрд╢्рд╡ рдХी рдЬрдирдиी рд╣ूँ рдФрд░ рдХрди्рдпा рд░ूрдк рдоें рд╕рджा рдкूрдЬрдиीрдп рд╣ूँ।
---
3. рдкांрдбрд╡ों рдж्рд╡ाрд░ा рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди
рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै рдХि рдкांрдбрд╡ों рдиे рд╡рдирд╡ाрд╕ рдХाрд▓ рдоें рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХा рд╡्рд░рдд рдХिрдпा рдФрд░ рдХрди्рдпाрдУं рдХा рдкूрдЬрди рдХрд░рдХे рд╡िрдЬрдп рдХा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा।
---
4. рд▓ोрдХрдХрдеाрдПँ рдФрд░ рд╕ंрдд рдкрд░ंрдкрд░ा
рднाрд░рддीрдп рд╕ंрддों рдФрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░ंрдкрд░ाрдУं рдоें рднी рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рдХी рдкрд░ंрдкрд░ा рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ै। рдЧाँрд╡ों рдоें рдЕрд╖्рдЯрдоी рдФрд░ рдирд╡рдоी рдкрд░ рдмाрд▓िрдХाрдУं рдХो “рдХंрдЬрдХ” рдХрд╣рдХрд░ рдмुрд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдкूрдб़ी, рдЪрдиे рд╡ рд╣рд▓рд╡ा рдЦिрд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
---
рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдХрди्рдпा рдХा рдорд╣рдд्рд╡
1. рдШрд░ рдХी рд▓рдХ्рд╖्рдоी – рдХрди्рдпा рдХो рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд▓рдХ्рд╖्рдоी рдФрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि рдХा рдк्рд░рддीрдХ рдоाрдиा рдЧрдпा рд╣ै।
2. рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдХा рд╕्рд░ोрдд – рдмाрд▓िрдХाрдУं рдХो рдк्рд░рд╕рди्рди рдХрд░рдиे рд╕े рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдХी рдХृрдкा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।
3. рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ंрджेрд╢ – рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рдпрд╣ рдмрддाрддा рд╣ै рдХि рдХрди्рдпा рдн्рд░ूрдг рд╣рдд्рдпा рдФрд░ рднेрджрднाрд╡ рд╕рдоाрдЬ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдкाрдк рд╣ै।
4. рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рджृрд╖्рдЯि – рд╡ेрдж, рдкुрд░ाрдг рдФрд░ рд╕्рдоृрддिрдпों рдоें рдХрди्рдпा рдХो "рдХुрд▓ рдХी рдЕрдн्рдпुрджрдп рдХाрд░िрдгी" рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै।
---
рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рдХी рд╡िрдзि
1. 2 рд╕े 10 рд╡рд░्рд╖ рдХी рдХрди्рдпाрдУं (рдХрднी-рдХрднी рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рднी ‘рднैрд░рд╡’ рд░ूрдк рдоें) рдХो рдШрд░ рдЖрдоंрдд्рд░िрдд рдХрд░ें।
2. рдЙрдирдХे рдЪрд░рдг рдзोрдХрд░ рдЖрд╕рди рдкрд░ рдмैрдаाрдПँ।
3. рддिрд▓рдХ рдХрд░ें, рдкुрд╖्рдк рдЕрд░्рдкिрдд рдХрд░ें рдФрд░ рдЖрд░рддी рдЙрддाрд░ें।
4. рдЙрди्рд╣ें рднोрдЬрди (рдкूрдб़ी, рдЪрдиे, рд╣рд▓рд╡ा) рдХрд░ाрдПँ।
5. рджрдХ्рд╖िрдгा, рдЙрдкрд╣ाрд░ рдпा рд╡рд╕्рдд्рд░ рджेрдХрд░ рд╡िрджा рдХрд░ें।
--
рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдоें рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рдХेрд╡рд▓ рдзाрд░्рдоिрдХ рдкрд░ंрдкрд░ा рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдиाрд░ी рд╕рдо्рдоाрди рдХा рджिрд╡्рдп рдЙрдд्рд╕рд╡ рд╣ै। рдпрд╣ рд╣рдоें рдпрд╣ рд╕िрдЦाрддा рд╣ै рдХि рдиाрд░ी рд╢рдХ्рддि рдХा рдЖрджрд░ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдкрд░िрд╡ाрд░ рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рд╣ी рд╕рдоृрдж्рдзि рдФрд░ рд╕ुрдЦ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै।
рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХा рд╡рдЪрди рд╣ै :
"рдиाрд░ी рддु рдиाрд░ाрдпрдгрд╕्рдп рдЕрд░्рдзं" – рдиाрд░ी рд╣ी рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рдЖрдзाрд░ рдФрд░ рдкрд░рдо рд╢рдХ्рддि рд╣ै।
рдЕрддः рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдоें рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди рдХрд░ рд╣рдо рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдХा рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рдкाрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ाрде рд╣ी рдХрди्рдпा рд╡ рдиाрд░ी рдХे рд╕рдо्рдоाрди рдХा рд╕ंрджेрд╢ рд╕рдоाрдЬ рдоें рдлैрд▓ाрддे рд╣ैं।

Wednesday, September 24, 2025

рдирд╡рд░ाрдд्рд░ рдФрд░ рдирд╡рджुрд░्рдЧा рдХा рдорд╣рдд्рд╡

ЁЯМ╕ рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдПрд╡ं рдирд╡рджुрд░्рдЧा рдХा рдорд╣рдд्рдд्рд╡ ЁЯМ╕
     - рдбॉ рд░ाрдЬेрд╢ рдмрддрд░ा 
рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा 
рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдЙрдд्рд╕рд╡ों рдХी рднूрдоि рд╣ै рдФрд░ рдЙрдирдоें рд╕рдмрд╕े рд╡िрд╢ेрд╖ рд╕्рдеाрди рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ै। рдпрд╣ рдЙрдд्рд╕рд╡ рд╡рд░्рд╖ рдоें рджो рдмाрд░ – рдЪैрдд्рд░ рдФрд░ рдЖрд╢्рд╡िрди (рд╢ाрд░рджीрдп) рдоाрд╕ рдоें рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै – рдиौ рд░ाрддें। рдЗрди рдиौ рд░ाрддों рдоें рднрдХ्рддрдЬрди рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдХे рдирд╡ рд░ूрдкों рдХी рдЙрдкाрд╕рдиा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдкрд░्рд╡ рд╢рдХ्рддि, рднрдХ्рддि рдФрд░ рд╕ाрдзрдиा рдХा рдЕрдж्рд╡िрддीрдп рд╕ंрдЧрдо рд╣ै।
рд╢ाрд╕्рдд्рд░рд╡рдЪрди:
“рдпा рджेрд╡ी рд╕рд░्рд╡рднूрддेрд╖ु рд╢рдХ्рддि рд░ूрдкेрдг рд╕ंрд╕्рдеिрддा।
рдирдорд╕्рддрд╕्рдпै рдирдорд╕्рддрд╕्рдпै рдирдорд╕्рддрд╕्рдпै рдирдоो рдирдоः॥”
---
рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХा рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдПрд╡ं рдорд╣рдд्рд╡
рдкुрд░ाрдгों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЬрдм рдорд╣िрд╖ाрд╕ुрд░ рдиाрдордХ рдЕрд╕ुрд░ рдиे рджेрд╡рддाрдУं рдХो рдкрд░ाрдЬिрдд рдХрд░ рдд्рд░िрд▓ोрдХ рдоें рдЖрддंрдХ рдордЪाрдпा, рддрдм рдд्рд░िрджेрд╡ (рдм्рд░рд╣्рдоा, рд╡िрд╖्рдгु рдФрд░ рдорд╣ेрд╢) рдХी рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдКрд░्рдЬा рд╕े рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдХा рдк्рд░ाрдХрдЯ्рдп рд╣ुрдЖ।
рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдиे рдиौ рджिрдиों рддрдХ рдорд╣िрд╖ाрд╕ुрд░ рд╕े рдпुрдж्рдз рдХिрдпा рдФрд░ рджрд╢рдо рджिрди рдЙрд╕рдХा рд╡рдз рдХрд░ рд╡िрдЬрдп рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी।
рдЗрд╕ीрд▓िрдП рджрд╢рдо рджिрди рдХो рд╡िрдЬрдпाрджрд╢рдоी (рджрд╢рд╣рд░ा) рдХे рд░ूрдк рдоें рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХेрд╡рд▓ рдзाрд░्рдоिрдХ рдкрд░्рд╡ рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдпрд╣ рд╕ाрдзрдиा, рд╕ंрдпрдо, рдЙрдкрд╡ाрд╕ рдФрд░ рдЖрдд्рдорд╢ुрдж्рдзि рдХा рдоाрд░्рдЧ рднी рд╣ै।
---
ЁЯМ║ рдирд╡рджुрд░्рдЧा рдПрд╡ं рджिрдирд╡ाрд░ рдкूрдЬрди ЁЯМ║
1. рдк्рд░рдердо рджिрди – рд╢ैрд▓рдкुрдд्рд░ी рдоाрддा
рдкрд░्рд╡рддрд░ाрдЬ рд╣िрдоाрд▓рдп рдХी рдкुрдд्рд░ी, рдЖрдж्рдп рд╢рдХ्рддि।
рд╕्рдеिрд░рддा рдФрд░ рдЖрдд्рдордмрд▓ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ैं।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рд╡рди्рджे рд╡ाрдЮ्рдЫिрддрд▓ाрднाрдп рдЪрди्рдж्рд░ाрд░्рдзрдХृрддрд╢ेрдЦрд░ाрдо्।
рд╡ृрд╖ाрд░ूрдвां рд╢ूрд▓рдзрд░ां рд╢ैрд▓рдкुрдд्рд░ीं рдпрд╢рд╕्рд╡िрдиीрдо्॥”
---
2. рдж्рд╡िрддीрдп рджिрди – рдм्рд░рд╣्рдордЪाрд░िрдгी рдоाрддा
рддрдк рдФрд░ рдм्рд░рд╣्рдордЪрд░्рдп рдХी рджेрд╡ी।
рд╕ाрдзрдХ рдХो рд╕ंрдпрдо рдФрд░ рдЬ्рдЮाрди рджेрддी рд╣ैं।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рджрдзाрдиा рдХрд░рдкрдж्рдоाрдн्рдпां рдХрдордг्рдбрд▓ु-рдЬрдкрдоाрд▓рдХे।
рджेрд╡ी рдк्рд░рд╕ीрджрддु рдордпि рдм्рд░рд╣्рдордЪाрд░िрдг्рдпрдиुрдд्рддрдоा॥”
---
3. рддृрддीрдп рджिрди – рдЪंрдж्рд░рдШंрдЯा рдоाрддा
рдЗрдирдХे рдорд╕्рддрдХ рдкрд░ рдЕрд░्рдзрдЪंрдж्рд░ाрдХाрд░ рдШंрдЯा।
рдкूрдЬा рд╕े рднрдп рдФрд░ рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдКрд░्рдЬा рдирд╖्рдЯ рд╣ोрддी рд╣ै।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рдкिрдг्рдбрдЬрдк्рд░рд╡рд░ाрд░ूрдв़ा рдЪрдг्рдбрдХोрдкाрд╕्рдд्рд░рдХैрд░्рдпुрддा।
рдк्рд░рд╕ाрджं рддрдиुрддे рдорд╣्рдпं рдЪंрдж्рд░рдШंрдЯेрддि рд╡िрд╢्рд░ुрддा॥”
---
4. рдЪрддुрд░्рде рджिрди – рдХूрд╖्рдоांрдбा рдоाрддा
рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХी рд╕ृрд╖्рдЯि рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рджेрд╡ी।
рдЙрдкाрд╕рдиा рд╕े рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдКрд░्рдЬा рдФрд░ рд╕ुрдЦ-рд╕рдоृрдж्рдзि।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рд╕ुрд░ाрд╕рдо्рдкूрд░्рдгрдХрд▓рд╢ं рд░ूрдзिрд░ाрдк्рд▓ुрддрдоेрд╡ рдЪ।
рджрдзाрдиा рд╣рд╕्рддрдкрдж्рдоाрдн्рдпां рдХूрд╖्рдоाрдг्рдбा рд╢ुрднрджाрд╕्рддु рдоे॥”
---
5. рдкंрдЪрдо рджिрди – рд╕्рдХंрджрдоाрддा
рднрдЧрд╡ाрди рдХाрд░्рддिрдХेрдп рдХी рдоाрддा।
рд╕ंрддाрди рд╕ुрдЦ рдПрд╡ं рдЧृрд╣рд╕्рде рдЬीрд╡рди рдоें рдЖрдиंрдж рджेрддी рд╣ैं।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рд╕िंрд╣ाрд╕рдирдЧрддा рдиिрдд्рдпं рдкрдж्рдоाрд╢्рд░िрддрдХрд░рдж्рд╡рдпा।
рд╢ुрднрджाрд╕्рддु рд╕рджा рджेрд╡ी рд╕्рдХрди्рджрдоाрддा рдпрд╢рд╕्рд╡िрдиी॥”
--
6. рд╖рд╖्рдардо рджिрди – рдХाрдд्рдпाрдпрдиी рдоाрддा
рджाрдирд╡ рд╕ंрд╣ाрд░िрдгी рд╢рдХ्рддि।
рд╡िрд╡ाрд╣ рдпोрдЧ्рдп рдХрди्рдпाрдУं рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╢ेрд╖ рдкूрдЬрдиीрдп।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рдЪрди्рдж्рд░рд╣ाрд╕ोрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓рдХрд░ा рд╢ाрд░्рджूрд▓рд╡рд░рд╡ाрд╣рдиा।
рдХाрдд्рдпाрдпрдиी рд╢ुрднं рджрдж्рдпाрджेрд╡ी рджाрдирд╡рдШाрддिрдиी॥”
---
7. рд╕рдк्рддрдо рджिрди – рдХाрд▓рд░ाрдд्рд░ि рдоाрддा
рдЕंрдзрдХाрд░ рдФрд░ рднрдп рдХा рдиाрд╢ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी।
рдЙрдкाрд╕рдиा рд╕े рдиिрд░्рднрдпрддा рдФрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рдПрдХрд╡ेрдгी рдЬрдкाрдХрд░्рдгрдкूрд░ा рдирдЧ्рдиा рдЦрд░ाрд╕्рдеिрддा।
рд▓рдо्рдмोрд╖्рдаी рдХрд░्рдгिрдХाрдХрд░्рдгी рддैрд▓ाрдн्рдпрдХ्рддрд╢рд░ीрд░िрдгी॥”
---
8. рдЕрд╖्рдЯрдо рджिрди – рдорд╣ाрдЧौрд░ी рдоाрддा
рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдФрд░ рд╕ौंрджрд░्рдп рдХी рджेрд╡ी।
рдкूрдЬा рд╕े рдЬीрд╡рди рдоें рд╢ांрддि рдФрд░ рд╕рдоृрдж्рдзि।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рд╢्рд╡ेрддे рд╡ृрд╖े рд╕рдоाрд░ूрдвा рд╢्рд╡ेрддाрдо्рдмрд░рдзрд░ा рд╢ुрдЪिः।
рдорд╣ाрдЧौрд░ी рд╢ुрднं рджрдж्рдпाрди्рдорд╣ाрджेрд╡рдк्рд░рдоोрджрджा॥”
---
9. рдирд╡рдо рджिрди – рд╕िрдж्рдзिрджाрдд्рд░ी рдоाрддा
рд╕рднी рд╕िрдж्рдзिрдпों рдХी рдк्рд░рджाрдд्рд░ी।
рд╕ाрдзрдХ рдХो рдЖрдд्рдордмрд▓ рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЙрди्рдирддि рджेрддी рд╣ैं।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рд╕िрдж्рдзрдЧрди्рдзрд░्рд╡рдпрдХ्рд╖ाрдж्рдпैрд░рд╕ुрд░ैрд░рдорд░ैрд░рдкि।
рд╕ेрд╡्рдпрдоाрдиा рд╕рджा рднूрдпाрдд्рд╕िрдж्рдзिрджा рд╕िрдж्рдзिрджाрдпिрдиी॥”
---
рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдоें рдЙрдкрд╡ाрд╕ рдПрд╡ं рдкूрдЬा рд╡िрдзि
рдк्рд░рддिрджिрди рд╕्рдиाрди рдХрд░ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рд╡рд╕्рдд्рд░ рдзाрд░рдг рдХрд░ें।
рдХрд▓рд╢ рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░ें рдФрд░ рдЕрдЦंрдб рдЬ्рдпोрддि рдЬрд▓ाрдПँ।
рджुрд░्рдЧा рд╕рдк्рддрд╢рддी, рдХрд╡рдЪ рдпा рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХा рдкाрда рдХрд░ें।
рдХрди्рдпा рдкूрдЬрди (рдЕрд╖्рдЯрдоी/рдирд╡рдоी рдХो) рдХрд░ें рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рднोрдЬрди рдХрд░ाрдХрд░ рджрдХ्рд╖िрдгा рджें।
---
✅ рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдоें рдХрд░рдиे рдпोрдЧ्рдп рдХाрд░्рдп (Do’s)
рд╕ाрдд्рд╡िрдХ рднोрдЬрди рдФрд░ рд╕ंрдпрдоिрдд рдЬीрд╡рди।
рд╢рдХ्рддि рдоंрдд्рд░ों рдХा рдЬрдк: “реР рдРं рд╣्рд░ीं рдХ्рд▓ीं рдЪाрдоुрдг्рдбाрдпै рд╡िрдЪ्рдЪे॥”
рдз्рдпाрди рдФрд░ рдЖрдд्рдордЪिंрддрди।
рджाрди-рдкुрдг्рдп рдХрд░рдиा।
---
❌ рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдоें рд╡рд░्рдЬिрдд рдХाрд░्рдп (Don’ts)
рдоांрд╕, рдорджिрд░ा, рдк्рдпाрдЬ-рд▓рд╣рд╕ुрди рдХा рд╕ेрд╡рди рди рдХрд░ें।
рдХ्рд░ोрдз, рдЕрдкрд╢рдм्рдж рдФрд░ рд╣िंрд╕ा рд╕े рдмрдЪें।
рдЕрдкрд╡िрдд्рд░ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рднोрдЬрди рдпा рдкूрдЬा рди рдХрд░ें।
рдиाрдЦूрди, рдмाрд▓ рдХрдЯрд╡ाрдиा рдЕрд╢ुрдн рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
---
рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг
рдЙрдкрд╡ाрд╕ рд╕े рдкाрдЪрди рддंрдд्рд░ рдХो рдЖрд░ाрдо рдоिрд▓рддा рд╣ै рдФрд░ рд╢рд░ीрд░ рд╕े рд╡िрд╖ैрд▓े рддрдд्рд╡ рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рддे рд╣ैं।
рдз्рдпाрди рдФрд░ рдЬрдк рд╕े рдоाрдирд╕िрдХ рд╢ांрддि рдоिрд▓рддी рд╣ै рддрдеा рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рдмрдв़рддी рд╣ै।
рд╕ूрд░्рдп рдХी рд╕्рдеिрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдпрд╣ рд╕рдордп рдЛрддु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХा рд╣ोрддा рд╣ै, рдРрд╕े рдоें рд╕ाрдд्рд╡िрдХ рдЖрд╣ाрд░ рд╢рд░ीрд░ рдХो рд╕्рд╡рд╕्рде рд░рдЦрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै।
---
рдЙрдкрд╕ंрд╣ाрд░
рдирд╡рд░ाрдд्рд░ि рдХेрд╡рд▓ рджेрд╡ी рдХी рдЖрд░ाрдзрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдорд╢ुрдж्рдзि, рд╕ंрдпрдо рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЬाрдЧрд░рдг рдХा рдкрд░्рд╡ рд╣ै। рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рд╢्рд░рдж्рдзा рдФрд░ рднрдХ्рддि рд╕े рдоाँ рджुрд░्рдЧा рдХे рдиौ рд░ूрдкों рдХी рдкूрдЬा рдХрд░рддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рдЬीрд╡рди рд╕े рдирдХाрд░ाрдд्рдордХрддा рджूрд░ рд╣ोрдХрд░ рд╕ुрдЦ, рд╕рдоृрдж्рдзि рдФрд░ рд╢рдХ्рддि рдХा рд╕ंрдЪाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै।
рд╢्рд▓ोрдХ:
“рд╕рд░्рд╡рдоंрдЧрд▓ рдоांрдЧрд▓्рдпे рд╢िрд╡े рд╕рд░्рд╡ाрд░्рде рд╕ाрдзिрдХे।
рд╢рд░рдг्рдпे рдд्рд░्рдпंрдмрдХे рдЧौрд░ी рдиाрд░ाрдпрдгि рдирдоोрд╜рд╕्рддुрддे॥”
..................................

Tuesday, September 9, 2025

рд╢्рд░ाрдж्рдз рдФрд░ рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ :рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХे рдк्рд░рддि рдХृрддрдЬ्рдЮрддा рдХा рдкрд░्рд╡

рд╢्рд░ाрдж्рдз рдПрд╡ं рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ : рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХे рдк्рд░рддि рдХृрддрдЬ्рдЮрддा рдХा рдкрд░्рд╡
   - рдбॉ рд░ाрдЬेрд╢ рдмрддрд░ा 
рд╣िंрджू рдзрд░्рдо рдоें рд╢्рд░ाрдж्рдз рдПрд╡ं рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдХा рд╡िрд╢ेрд╖ рдорд╣рдд्рд╡ рд╣ै। рднाрдж्рд░рдкрдж рдоाрд╕ рдХी рдкूрд░्рдгिрдоा рд╕े рд▓ेрдХрд░ рдЖрд╢्рд╡िрди рдоाрд╕ рдХी рдЕрдоाрд╡рд╕्рдпा рддрдХ рдХे 16 рджिрди рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиे рдЬाрддे рд╣ैं। рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзि рдоें рдЕрдкрдиे рджिрд╡ंрдЧрдд рдкिрддрд░ों рдХो рд╕्рдорд░рдг рдХрд░ рддрд░्рдкрдг, рдкिंрдбрджाрди рдФрд░ рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдХेрд╡рд▓ рдзाрд░्рдоिрдХ рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рд╣ी рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХे рдк्рд░рддि рд╢्рд░рдж्рдзा, рдХृрддрдЬ्рдЮрддा рдФрд░ рд╕्рдорд░рдг рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै।
рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдХा рдорд╣рдд्рд╡
рд╣िंрджू рдоाрди्рдпрддा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдордиुрд╖्рдп рддीрди рдЛрдгों рдХे рд╕ाрде рдЬрди्рдо рд▓ेрддा рд╣ै –
1. рджेрд╡ рдЛрдг – рджेрд╡рддाрдУं рдХी рдЙрдкाрд╕рдиा рд╕े рдкूрд░्рдг рд╣ोрддा рд╣ै।
2. рдЛрд╖ि рдЛрдг – рдЬ्рдЮाрди, рдзрд░्рдо рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХे рдкाрд▓рди рд╕े рдкूрд░्рдг рд╣ोрддा рд╣ै।
3. рдкिрддृ рдЛрдг – рд╢्рд░ाрдж्рдз, рддрд░्рдкрдг рдФрд░ рдкिрддрд░ों рдХे рд╕्рдорд░рдг рд╕े рдкूрд░्рдг рд╣ोрддा рд╣ै।
рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдоें рдХिрдП рдЧрдП рджाрди-рдкुрдг्рдп рдФрд░ рд╢्рд░ाрдж्рдз рд╕े рдкिрддрд░ों рдХी рдЖрдд्рдоा рдХो рддृрдк्рддि рдоिрд▓рддी рд╣ै рдФрд░ рд╡े рдЕрдкрдиे рд╡ंрд╢рдЬों рдХो рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рджेрддे рд╣ैं। рдРрд╕ा рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЗрд╕ рд╕рдордп рдкिрддрд░ों рдХी рдЖрдд्рдоाрдПं рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдЖрддी рд╣ैं рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд╡ंрд╢рдЬों рд╕े рддрд░्рдкрдг рдПрд╡ं рд╢्рд░рдж्рдзा рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рдХрд░рддी рд╣ैं।
рд╢्рд░ाрдж्рдз рдХी рд╡िрдзि
рд╢्рд░ाрдж्рдз рдЖрдорддौрд░ рдкрд░ рдШрд░ рдпा рдкрд╡िрдд्рд░ рд╕्рдерд▓ों рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдоें рдиिрдо्рди рдХाрд░्рдп рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ोрддे рд╣ैं –
рддрд░्рдкрдг : рдЬрд▓, рддिрд▓ рдФрд░ рдХुрд╢ा рдЕрд░्рдкिрдд рдХрд░рдХे рдкिрддрд░ों рдХो рд╕्рдорд░рдг рдХрд░рдиा।
рдкिंрдбрджाрди : рдЖрдЯे рдпा рдЪाрд╡рд▓ рдХे рд▓рдб्рдбू рдмрдиाрдХрд░ рдкिрддрд░ों рдХो рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХрд░рдиा।
рд╣рд╡рди рдПрд╡ं рдкूрдЬा : рдоंрдд्рд░ोрдЪ्рдЪाрд░рдг рдХे рд╕ाрде рдкिрддрд░ों рдХी рд╢ांрддि рдХे рд▓िрдП рдЖрд╣ुрддिрдпां рджेрдиा।
рдм्рд░ाрд╣्рдордг рдПрд╡ं рдЬрд░ूрд░рддрдоंрджों рдХो рднोрдЬрди рдХрд░ाрдиा : рдЗрд╕े рдкिрддрд░ों рдХो рдЕрд░्рдкिрдд рднोрдЬрди рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै।
рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдоें рдХ्рдпा рдХрд░ें
рдкिрддрд░ों рдХा рдиाрдо рд▓ेрдХрд░ рддрд░्рдкрдг рд╡ рдкिंрдбрджाрди рдХрд░ें।
рдм्рд░ाрд╣्рдордгों, рдЧौ, рдХुрдд्рддे, рдкрдХ्рд╖िрдпों рдФрд░ рдЧрд░ीрдмों рдХो рднोрдЬрди рд╡ рджाрди рджें।
рдШрд░ рдоें рд╕ाрдд्рд╡िрдХрддा рдмрдиाрдП рд░рдЦें, рдХिрд╕ी рдХा рдЕрдкрдоाрди рди рдХрд░ें।
рдЬрд░ूрд░рддрдоंрджों рдХी рдорджрдж рдХрд░ें рдФрд░ рдкुрдг्рдп рдХाрд░्рдп рдХрд░ें।
рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдоें рдХ्рдпा рди рдХрд░ें
рдоांрд╕ाрд╣ाрд░, рд╢рд░ाрдм рдПрд╡ं рдирд╢े рд╕े рджूрд░ рд░рд╣ें।
рдЭूрда рдмोрд▓рдиा, рдХ्рд░ोрдз рдХрд░рдиा рдФрд░ рдЕрдкрд╢рдм्рдж рдХрд╣рдиा рдд्рдпाрдЧ рджें।
рдХिрд╕ी рдХा рдзрди рдпा рд╡рд╕्рддु рд╣рдб़рдкрдиा рдкिрддрд░ों рдХो рдЕрдк्рд░рд╕рди्рди рдХрд░рддा рд╣ै।
рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдорд╣рдд्рд╡
рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдХेрд╡рд▓ рдзाрд░्рдоिрдХ рдкрд░ंрдкрд░ा рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд╕ाрдзрдиा рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рднी рд╣ै। рдЬрдм рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдкिрддрд░ों рдХो рдпाрдж рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рднीрддрд░ рдХृрддрдЬ्рдЮрддा рдФрд░ рдирдо्рд░рддा рдХा рднाрд╡ рдЬाрдЧ्рд░рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд╣ рднाрд╡ рд╣рдоें рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХो рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рджिрд╢ा рдоें рдЖрдЧे рдмрдв़ाрдиे рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рджेрддा рд╣ै।
ЁЯСЙ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ :
рд╢्рд░ाрдж्рдз рдПрд╡ं рдкिрддृ рдкрдХ्рд╖ рдкूрд░्рд╡рдЬों рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдо्рдоाрди рдФрд░ рдХृрддрдЬ्рдЮрддा рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиे рдХा рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЕрд╡рд╕рд░ рд╣ै। рдЗрд╕ рд╕рдордп рдХिрдП рдЧрдП рд╕рдд्рдХрд░्рдо рди рдХेрд╡рд▓ рдкिрддрд░ों рдХो рд╢ांрддि рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं, рдмрд▓्рдХि рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╕ुрдЦ-рд╕рдоृрдж्рдзि рдФрд░ рд╕рдж्рднाрд╡ рднी рд▓ाрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рдкрд░्рд╡ рд╣рдоें рдпाрдж рджिрд▓ाрддा рд╣ै рдХि рд╣рдоाрд░े рдЬीрд╡рди рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣рдоाрд░े рдкूрд░्рд╡рдЬ рд╣ी рд╣ैं рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╕्рдоृрддि рдПрд╡ं рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рд╕े рд╣ी рд╣рдоाрд░ा рд╡рд░्рддрдоाрди рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ рдмрдирддा рд╣ै।